Εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών
Στην εξωδικαστική ρύθμιση έχει δικαίωμα να ενταχθεί κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο (επιχείρηση) με πτωχευτική ικανότητα.
- Προϋποθέσεις υπαγωγής
Οι περιπτώσεις στις οποίες ένας οφειλέτης δεν δικαιούται να υποβάλλει αίτηση ένταξης στην εξωδικαστική ρύθμιση είναι οι ακόλουθες έξι (6).
α) όταν το 90% των συνολικών οφειλών του σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή όταν το σύνολο των οφειλών του προς τα πρόσωπα αυτά δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
β) όταν εκκρεμεί αίτηση για ένταξη στο ν. Κατσέλη (ν.3869/10) ή στο ν. 4605/2019 Πλατφόρμα προστασίας κύριας κατοικίας ή όταν πρόκειται για εταιρεία και εκκρεμεί αίτημα στο αρμόδιο δικαστήριο για επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση
γ) όταν ο οφειλέτης (εταιρεία) έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση
δ) όταν εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης στις παραπάνω διαδικασίες ή δεν έχουν παρέλθει 15 μήνες από την απόφαση υπαγωγής ή τουλάχιστον 12 μήνες από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών
ε) όταν ο οφειλέτης έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για τα αδικήματα της: φοροδιαφυγής, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεσης, εκβίασης, πλαστογραφίας, δωροδοκίας, δωροληψίας, λαθρεμπορίας, καταδολίευσης δανειστών, χρεοκοπίας ή απάτης σε βαθμό κακουργήματος.
- Διαδικαστικά αίτησης
Ο οφειλέτης υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτηση στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ) μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών.
Η αίτηση του οφειλέτη περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα εξής:
Α. Για τα φυσικά πρόσωπα
α) πλήρη στοιχεία (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ΑΦΜ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση)
β) κατάλογο όλων των προσώπων και φορέων που έχουν απαιτήσεις κατά του οφειλέτη με τα πλήρη στοιχεία τους, των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή, καθώς και της ημερομηνίας, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος κάθε οφειλής,
γ) κατάλογο των κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων,
δ) πλήρη περιγραφή των βαρών και εξασφαλίσεων που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
ε) δήλωση για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων 5 ετών πριν την υποβολή της αίτησης.
Επιπρόσθετα στοιχεία
α) πλήρη στοιχεία του συζύγου και των εξαρτώμενων μελών του
β) στοιχεία κινητής και ακίνητης περιουσίας του συζύγου/συμβίου ή συμβίας και των εξαρτώμενων μελών
γ) στοιχεία για το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος από οποιαδήποτε πηγή και αιτία
Β. Για τα νομικά πρόσωπα
α) πλήρη στοιχεία (επωνυμία, διεύθυνση, ΑΦΜ, ΚΑΔ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), αναφορά στον κύκλο εργασιών του ή στο εισόδημά κατά το τελευταίο οικονομικό έτος πριν την υποβολή της αίτησης, τις συνολικές υποχρεώσεις έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητας, της οικονομικής κατάστασης, των λόγων οικονομικής αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησης,
β) κατάλογο όλων των προσώπων και φορέων που έχουν απαιτήσεις κατά του οφειλέτη με τα πλήρη στοιχεία τους, των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή, καθώς και της ημερομηνίας, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος κάθε οφειλής,
γ) κατάλογο των κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων,
δ) πλήρη περιγραφή των βαρών και εξασφαλίσεων που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
ε) δήλωση για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων 5 ετών πριν την υποβολή της αίτησης.
Πρόσθετα στοιχεία:
α) αναφορά στον κύκλο εργασιών κατά την τελευταία χρήση πριν την υποβολή της αίτησης, τις συνολικές υποχρεώσεις έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητας, της οικονομικής κατάστασης, των λόγων οικονομικής αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησης,
β) δήλωση για κάθε καταβολή μερίσματος προς τους μετόχους/εταίρους ή άλλη συναλλαγή που έγινε εντός των τελευταίων 2 ετών πριν την υποβολή της αίτησης,
γ) στοιχεία κάθε νομικού προσώπου συνδεδεμένου με τον οφειλέτη στην διάρκεια των 60 μηνών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης, καθώς και πλήρη στοιχεία ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων που τυχόν μεταβιβάστηκαν σε διάστημα 60 μηνών σε πρόσωπα συνδεδεμένα με τον οφειλέτη,
δ) κατάλογο των προσώπων που αμείβονται από τον οφειλέτη και ανάλυση των αμοιβών τους κατά τα τελευταία 2 έτη πριν την υποβολή της αίτησης,
ε) χρηματοοικονομικές καταστάσεις των τελευταίων 5 περιόδων, δημοσιευμένες εφόσον προβλέπεται
στ) προσωρινό ισοζύγιο εντός του τριμήνου που προηγείται της υποβολής, και εφόσον προβλέπεται κατάρτιση τεταρτοβάθμιων λογαριασμών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής
- Μετά την αίτηση
Μετά την υποβολή της αίτησης, οι χρηματοδοτικοί φορείς έχουν τη διακριτική ευχέρεια να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν η πρόταση αυτή εξασφαλίσει αφενός τη συναίνεση του οφειλέτη και αφετέρου τη συναίνεση της πλειοψηφίας των χρηματοδοτικών φορέων και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο (προσημείωση, υποθήκη) τότε υπογράφεται σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.
Σημειώνεται ότι η σύμβαση αναδιάρθρωσης δύναται να τελεί υπό τον όρο της συναίνεσης του Δημοσίου/Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον υπάρχουν οφειλές προς αυτούς.
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν συμφωνεί με τις προτάσεις των δανειστών, δικαιούται εντός 10 ημερολογιακών ημερών από τη λήψη της πρότασης να καταθέσει αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση και σε περίπτωση που γίνει δεκτό από την πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων, την ευθύνη αναλαμβάνει διαπιστευμένος μεσολαβητής. Ωστόσο, αν παρέλθουν 30 ημέρες από την υποβολή του αιτήματος υποβολής σε διαμεσολάβηση και δεν έχει υπογραφεί η συμφωνία αναδιάρθρωσης, τότε η διαδικασία θεωρείται λήξασα χωρίς δυνατότητα παράτασης ή ανανέωσης.
Η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών πρέπει να υπογραφεί εντός 2 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη.
Σημαντικό: Πρέπει να τονιστεί ότι οι χρηματοδοτικοί φορείς έχουν τη δυνατότητα εντός της παραπάνω προθεσμίας (2 μηνών) να απορρίψουν την αίτηση του οφειλέτη και μην καταθέσουν πρόταση ρύθμισης, γεγονός που συνεπάγεται την περάτωση της διαδικασίας.
- Προστασία ακίνητης περιουσίας οφειλέτη
Από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την περάτωση της διαδικασίας (2 μήνες), αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων (κινητών ή ακινήτων) του οφειλέτη.
Στην περίπτωση υπογραφής σύμβασης αναδιάρθρωσης, δεν είναι επιτρεπτή η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για ικανοποίηση απαιτήσεων που ρυθμίστηκαν από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης.
Ο οφειλέτης οφείλει να τηρεί τη ρύθμιση και να καταβάλλει το σύνολο των δόσεων, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης.
Σε περίπτωση που καθυστερήσει να καταβάλλει συνολικό ποσό που υπερβαίνει είτε την αξία τριών (3) δόσεων είτε την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικού οφειλόμενου ποσού, τότε οποιοσδήποτε πιστωτής μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Η καταγγελία συνεπάγεται την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον πιστωτή αυτόν, που με τη σειρά της συνεπάγεται την αναβίωση των απαιτήσεων του πιστωτή στο ύψος που είχαν πριν τη σύμβαση, αφαιρουμένων ποσών που τυχόν καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της ρύθμισης, οι οποίες καθίσταται έτσι ληξιπρόθεσμες και άμεσα απαιτητές.
- Τι ισχύει για τις οφειλές προς το Δημόσιο/Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης;
Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης μπορούν να προβούν είτε σε πολυμερή σύμβαση αναδιάρθρωσης είτε σε διαγραφή οφειλών προς αυτούς.
Στην περίπτωση συμμετοχής του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης σε πολυμερή σύμβαση αναδιάρθρωσης, εφόσον η σύμβαση εγκριθεί από τους χρηματοδοτικούς φορείς και τον οφειλέτη, κοινοποιείται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Για να γίνει αποδεκτή από τους τελευταίους θα πρέπει να συντρέχουν ταυτόχρονα τα εξής:
α) οι απαιτήσεις του Δημοσίου/Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης να μην υπερβαίνουν το 1.500.000 ευρώ
β) το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης να εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων, και
γ) το περιεχόμενο της σύμβασης να είναι αποτέλεσμα υπολογιστικού εργαλείου (πρόκειται για ένα εργαλείο, η χρήση του οποίου θα υπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών και με βάση αυτό θα καθορίζεται οι δόσεις αποπληρωμής, οι τόκοι κλπ)
δ) για να γίνει αποδεκτή η σύμβαση αναδιάρθρωσης με το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης θα πρέπει να πληρεί επιπλέον τις εξής προϋποθέσεις:
δα) την αποπληρωμή των οφειλών έως 240 δόσεις
δβ) να μην ρυθμίζονται εκ νέου οφειλές, που έχουν τύχει ρύθμισης μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών του νέου πτωχευτικού νόμου (4738/2020) ή του Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων (ν. 4469/2017)
δγ) η τμηματική αποπληρωμή των οφειλών ανά χρονικά διαστήματα να μην υπερβαίνουν τον μήνα
δδ) η μηνιαία δόση να είναι άνω των 50 ευρώ
δε) δεν παρέχεται περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή
δστ) η ικανοποίηση των απαιτήσεων να γίνεται μόνο με την παροχή χρηματικών ποσών και όχι με άλλα ανταλλάγματα.